'Ze wilde de klas vertellen wat haar was overkomen en dat het nuttig was om NEE te zeggen'

11 november 2016

Als leerkracht kom je geregeld moeilijke situaties tegen. Maar het dilemma waar deze leerkracht voor kwam te staan, was wel heel heftig. Een meisje uit haar groep beweerde betast te zijn door de vader van een jongen uit haar groep. Het gevolg: bange en verdrietige kinderen, boze ouders, de zedenpolitie. En wat is dan ‘het goede doen, op het juiste moment, ook in de ogen van het kind’? Deze juf, die haar verhaal om begrijpelijke redenen anoniem doet, heeft daar flink mee geworsteld. Met dit verhaal vertelt ze ons over de worsteling waar je dan als leerkracht doorheen gaat.

Het goede doen, ook in de ogen van het kind, dat is wat iedere leerkracht graag wil. Ook ik wil dat graag, maar ik denk nog regelmatig aan een groep uit het verleden en herinner me dan de stappen en beslissingen die toen genomen zijn.

Het begon op een maandag: mijn duo-partner belde me thuis op en vertelde dat ik maar even moest gaan zitten. Een moeder van een meisje uit onze groep had haar verteld dat het meisje was betast door een vader van een vriendje. Boosheid en verontwaardiging overheerste. Wat dacht zo’n man wel niet? Dit was een zaak voor de politie! Maar toen ik eenmaal was uitgeraasd, bleek de mededeling nog niet klaar. De dader bleek de vader te zijn van een ander kind bij ons uit de klas. Wat een verwarrende emoties kwamen er toen boven. Twee kinderen om te beschermen. De één een open meisje, de ander een uiterst teruggetrokken jongen, maar allebei fijne kinderen. Het was zo onvoorstelbaar moeilijk.

De volgende dag moest ik aan het werk. De start was al raar, want de moeder van de jongen wilde voor schooltijd met me in gesprek. Of ik had gehoord wat het meisje allemaal had verklaard? Hoe durfde ze! Het was niet waar en ze kwam met de oproep haar kind te beschermen tegen zulke kwalijke beschuldigingen. Amper uitgesproken en met de mededeling dat we er als school zijn voor alle leerlingen, stond de moeder van het meisje in het kantoor. Er was aangifte gedaan en de schok was groot. Een angstige dochter in huis, maar met de wil het goede te doen. Ik had toch een paar weken geleden in een gesprek over seksualiteit gezegd dat ieder mens de baas is over het eigen lichaam en dat niemand daar zonder  toestemming aan mocht zitten? Dat was inderdaad besproken naar aanleiding van een item in het Jeugdjournaal. Wat vond ik het dapper van dit meisje, maar ook hier moest ik beloven niets te bespreken met anderen.

Binnen een week was duidelijk dat het betasten daadwerkelijk had plaatsgevonden, want de moeder van de leerling had haar man nog eens bevraagd en hij had haar en de politie alles bekend. Als school hadden we veel contact met de zedenpolitie in deze periode. Zij adviseerden ons vooral alles stil te houden. Reputatieschade wordt in ons rechtssysteem gezien als reden tot strafvermindering voor de dader.

Maar toen kwam het: ons dappere meisje wilde juist in deze periode naar buiten treden met haar verhaal. Ze wilde de klas vertellen wat haar was overkomen en dat het nuttig was om NEE te zeggen en aangifte te doen.  Wat een dilemma: één leerling waar een golf van emoties over trok en die het recht had haar verhaal te doen. Maar ook een nog stillere jongen met ouders die uit elkaar gingen en een vader die in voorarrest zat. We hebben nogmaals met de zedenpolitie overlegd. Hun advies: niet doen.

Wat was dit dappere meisje boos. Niet op mijn duo- collega, maar wel heel erg op mij. Ik had toch zelf gezegd dat je moest opkomen voor jezelf. En nu krabbelde ik toch terug. Ik heb haar in een persoonlijk gesprek verteld waarom ik het niet kon doen.  Nachten lag ik er van wakker. Ze had gelijk! Toch kon het niet anders. Deze man moest passend gestraft worden.

De hele rechtszaak is in betrekkelijke rust afgewikkeld. De kinderen gingen gewoon met elkaar om, maar het meisje wilde weinig meer met me te maken hebben. De jongen bleef zo stil en teruggetrokken als voorheen en wilde nergens over praten.

Deze afgelopen weken waren gevuld met de uitspraken van Donald Trump: zijn ‘Grab 'em by the pussy’ was ‘slechts’ kleedkamerpraat, dat was het verweer. Daarna kwam het emotionele pleidooi van Michelle Obama om het vooral niet normaal te vinden dat iemand opmerkingen over je lijf maakt of je tegen je wil aanraakt. Alles kwam nogmaals terug. Had ik toch… of was dit uiteindelijk voor beide leerlingen het beste? Het goede doen, ook in de ogen van de leerling. Soms weet je na jaren nog steeds niet of je dat hebt gedaan.

Deze leerkracht heeft ervoor gekozen om anoniem te blijven. Haar naam is  wel bekend bij de redactie.

Bekijk de hierboven genoemde, inspirerende speech van Michelle Obama hier: