'Ruimte geven, dat is wat ik deed. Terwijl grenzen stellen mijn opdracht leek'

27 april 2016

Mike. Twee koppen groter dan docente Inge van de Goor zelf is. Blonde haren, strak in de gel. Houdt van housemuziek. ‘Nee, niet dat softe gedoe juf, maar hardstyle!’ Woont in het dorp waar hij ook naar school gaat en zit samen met 31 andere 15-jarigen in klas mavo3d van het Mill-Hillcollege in Goirle. Inge heeft heel wat met hem te stellen. 'Eerst had ik het gevoel dat hij me negeerde. Daarna bedacht ik me dat hij me misschien wel moedwillig dwars wilde zitten.' Ze zou duidelijke grenzen moeten stellen, zo adviseerden collega's haar. Maar Inge vindt een ander pad.

Grenzen zijn binnen onderwijs en opvoeding een klassiek thema. Maar waar enerzijds een roep is om meer en hardere grenzen, voelen we anderzijds ook een verlegenheid bij het stellen van die grenzen. Waar komt dat ongemak vandaan en hoe gaan we ermee om? Het vierde magazine van hetkind draagt het thema GRENZEN. Op 11 mei a.s. rollen er 6000 exemplaren van de drukpers, omdat de interesse en de waardering uit het onderwijsveld almaar toeneemt. Het magazine is daarom nu al te bestellen via deze link.

Dinsdagmiddag, de laatste twee lesuren van de dag. Achter in de klas gaat hij altijd zitten. Tussen zijn ‘maten’. Op twee poten, leunend tegen de muur. Hij praat als ik praat. Roept zo nu en dan wat door de klas. Vaak heeft het niets te maken met het onderwerp. Eerst had ik het gevoel dat hij me negeerde. Daarna bedacht ik me dat hij me misschien wel moedwillig dwars wilde zitten.

Ik zat met mijn handen in het haar. Geen idee meer hoe ik dit jaar met hem samen door moest komen. Gesprekjes had ik al met hem gevoerd. Misschien op de verkeerde momenten: na de les, wanneer mijn irritatie al te hoog opgelopen was en ik eigenlijk te weinig energie over had. En Mike die in een gesloten houding en met een uitdagende, zelfverzekerde blik voor me kwam zitten.

Collega’s adviseerden mij vooral duidelijk naar hem te zijn. Grenzen stellen. Dat is waar Mike behoefte aan zou hebben.

Als ik klaar ben met de uitleg van de opdracht ‘stop-motion’, vraagt Mike of ze ook Playmobile mogen gebruiken. In mijn voorbeeld had ik klei, papier en wat Lego gebruikt en verzameld zodat de leerlingen aan de slag konden. Ik bevraag hem naar zijn plan. Hij legt uit. Duidelijk, een prima plan

‘Maar, mogen wij dat dan nu thuis gaan maken? Want ik heb daar veel Playmobile staan en ik kan niet alles mee naar school nemen.

Ik voel mijn twijfel.

Gaat het wel goed komen als ik hem los laat en thuis ga laten werken aan de opdracht? Wat zegt dit over het stellen van grenzen?

Ik denk na en tegelijkertijd voel ik zijn enthousiasme! Hij staat te popelen om aan de slag te gaan. Wat maakt dat ik hem tegenhoud? En nog voordat ik na kan denken over mijn eigen twijfel hoor ik mezelf zeggen:

‘Oké, je mag thuis het filmpje gaan maken! Over een uur komen jullie weer terug naar mij en laten jullie zien wat je gemaakt hebt’.

Een uur later, vijf minuten voor het einde van de les stappen Mike en zijn klasgenoot mijn lokaal binnen. Twee trotse jongens met een brede glimlach op hun gezicht. Ze laten me zien wat ze gemaakt hebben, een schitterend stop-motion filmpje.

Ruimte geven, dat is wat ik deed. Daar waar grenzen stellen mijn opdracht leek. Mijn gevoel zei iets anders. Ik gaf ruimte aan het enthousiasme dat ik bij Mike voelde. Ruimte zodat hij het tegendeel in het beeld over hem kon bewijzen,; ruimte om te doen wat dat moment het beste was om te doen en hem laten ervaren dat de genomen ruimte resulteerde in een geniaal filmpje.

Twee weken later neem ik de klas mee op pad om foto’s te maken van culturele plekken in de nabijgelegen stad. Mike wil foto’s maken in zijn eigen dorp. Hij noemt meteen een aantal plekken die hij wil fotograferen.

Mijn twijfel in zijn motivatie is weg. Ik laat hem gaan! Geef hem de ruimte om in zijn eigen omgeving het beste uit zichzelf te halen. En zo gebeurt het dat ik met de klas op pad ben naar de stad en Mike op datzelfde moment elders foto’s aan het maken is.

En dat zijn motivatie zou groot was, daar had ik alleen maar durven dromen: als eerste levert hij de foto’s in! Op iedere foto een culturele plek. Zoals afgesproken. Mét, als je goed kijkt, een Playmobile poppetje.

Wanneer ik na een aantal maanden mijn leerlingen vraag de afgelopen lessen te evalueren, lees ik bij Mike: ‘Ik mocht zelf het initiatief nemen en u heeft mij vrijheid gegeven. We hadden een goede samenwerking. Ik heb hierdoor meer interesse gekregen voor het vak.’

Met trots lees ik zijn evaluatie. En vergeet niet, Mike: we hebben samen de vrijheid genomen om de grenzen van ‘ruimte’ op te zoeken! Jij hebt je gehouden aan de afspraken die we duidelijk samen hebben gemaakt. Blijf initiatief nemen!

Inge van de Goor is beeldend kunstenaar en docente CKV op het Mill-Hillcollege in Goirle.