Reisverslag naar The Essential Schools: interactie, betrokkenheid en community!

21 november 2012

Rikie van Blijswijk bezocht met zes andere onderwijsbetrokkenen Boston, de bakermat van The Essential Schools. Naast een bezoek aan drie toonaangevende scholen, stuk voor stuk geworteld in de maatschappij,  was er een afspraak op het 'Center of Collaborative Education', vergelijkbaar met organisaties als het KPC, APS of CPS; en waren ze als deelnemer bij de jaarlijkse conferentie van de Coalition of Essential schools, de Fall Forum. 'Het raakt mij hoe de leerlingen precies de waarden en daarmee de kwaliteit van de school verwoorden.' Een reisverslag van 'De Leerschool'. 

The Common Principles vormen de basis voor elke Essential School. Kennis van deze uitgangspunten is behulpzaam bij de bezoeken aan deze scholen. De uitwerking kan verschillend zijn, maar ze vormen een krachtige leidraad in elke Essential School

1.  Iedereen is gekend en herkend als persoon
2.  Leren is persoonlijk en zinvol
3.  Leerlingen laten zien wat ze denken, weten, kennen en kunnen
4.  Leer je hersens te gebruiken
5.  De leerling is een werker, de leraar is een coach
6.  Minder is meer: de keuze voor diepgang
7.  Meerdere bronnen worden gebruikt voor leren/ontwikkeling
8.  De school is van iedereen
9.  Werken aan democratie en gelijkwaardigheid
10.Bouwen aan respect en vertrouwen

The Mission Hill School

Deze school is gestart door Deborah Meier, tevens medeoprichter van de Coalition of Essential Schools. In de afgelopen zomervakantie is de school verhuisd van een zeer arme naar een middenklasse wijk. Alle kinderen zijn meeverhuisd. Veel dozen zijn nog niet uitgepakt, maar wij zijn van harte welkom.

We zien bevlogen leraren en ontmoeten Ayla Gavins, de directeur die weet wat ze wil, kinderen die hard aan het werk zijn en een school die nog steeds geworteld is in de gemeenschap. Het krachtige statement van de school- Be Kind and Work Hard- klinkt overal in door, m.n. in  het empathisch lesgeven. Rustig en vriendelijk zijn de leraren en betrokken bij hun leerlingen.

Het actuele thema 'Who counts' gaat over verkiezingen en democratie. In een aantal klassen wordt een eigen grondwet gemaakt en gestemd over de artikelen. In James' groep zitten en liggen alle kinderen te lezen op twee kinderen na. James:’ Zal ik jou op een andere plek zetten of heb je zelf een idee voor een nieuwe leesplek?’ De verantwoordelijkheid ligt meteen bij het kind zelf.

Elke week werken de leraren één uur met elkaar aan hun professional development. Aan het begin van de schoolvakantie zet het team de bakens uit voor het nieuwe schooljaar; rond Kerst praten ze met elkaar over de verdeling van het budget voor het nieuwe jaar. Daarmee ontstaat eigenaarschap bij leraren op deze democratische school. Van alle kinderen heeft 30 procent aantoonbaar leer- of gedragsproblemen. Maar je ziet het niet, je merkt het niet: dit team zet alles op alles om de doelen voor elk kind haalbaar te maken en daar slagen ze wonderwel in.

Op de school lezen sommige kinderen al als ze 5 jaar zijn en andere hebben daar nog moeite mee als ze 7 of 9 jaar zijn. Ayla: 'De vraag is wat een succesvol leven voor kinderen is? Zijn dat de scores op de test'? Een prikkelende vraag, waarvan het antwoord er toe doet voor ieders lesstijl en omgang met kinderen en hun ouders.

 

 

The Parker High School

Met een luxe shuttle rijden we op Election Day -  6 november - in anderhalf uur naar deze school buiten Boston. De leerlingen komen uit 40 verschillende stadjes, nadat ze via een loterij geplaatst zijn op deze school van hun keuze. Na een heldere uiteenzetting van Caroline over de missie en het curriculum van de school bezoeken we verschillende klassen. Het eerste dat opvalt is de betrokkenheid bij de lesactiviteiten. De lessen en de doelen die behaald moeten worden, worden ontworpen door de leraren zelf. Leidend daarin is de Essential Question van dit schooljaar What´s worth fighting for. Er worden lessen gegeven over China in de vorige eeuw en kunstgeschiedenis over het humanisme in de Renaissance. We zien een wiskundeles waarin de leraar zijn leerlingen verschillende oplossingsstrategieën biedt en leerlingen in de natuurkunde les proeven doen op de gang.

Tijdens de lunch lichten leerlingen hun portfolio toe en we praten over de feedback van leraren op hun werk. Die vinden ze to-the-point en inspireert hen om verder te gaan of hun werk te verbeteren.

'Hoe komt het dat de sfeer op de school zo goed voelt', vraag ik. 'Omdat we als studenten de 'power 'hebben om mee te beslissen over allerlei zaken, het budget, de Essential Question, waardoor we ons een echte gemeenschap voelen', wordt gezegd. 'Leraren en leerlingen kennen elkaar en werken hier op basis van vertrouwen en respect met elkaar', en 'Ze leren je hier wie je bent en wat je kunt', zijn de zorgvuldig geformuleerde antwoorden die we terug krijgen.

Het raakt mij hoe de leerlingen hiermee precies de waarden en daarmee de kwaliteit van de school verwoorden. Een meer dan waardevol bezoek wordt met deze krachtige reflectie afgesloten.

's Avonds staan we naast de CNN camera's, die vanuit Boston (geboorteplaats van Mitt Romney) Election Day uitzenden. Caroline ( leraar en coach op de Parker School) en haar man eten met ons en leggen veel uit over de Amerikaanse verkiezingen. Het is spannend in Florida, maar in Ohio heeft Obama gewonnen. Rond 11.15 uur weten we dat Obama het 'twice in a lifetime' is gelukt!

The Boston Arts Academy
Een aantal Amerikaanse scholen heeft slechte resultaten en als reactie daarop ontstaan nieuwe initiatieven om kinderen vlot de testen te kunnen laten maken. Linda Nathan, medeoprichter van de Boston Art Academy, vertelt over de zgn. Knowledge is Potential Power, KIPP scholen. Ze worden gesticht met privégelden, zijn zeer gedisciplineerd, maar zwakke leerlingen worden er al snel weggestuurd. Leraren knippen er met hun vingers op het ritme van hip-hop: dat is cool!, maar in hoeverre wordt er gewerkt aan persoonlijke ontwikkeling en zelfdiscipline?, legt Linda maar meteen op tafel.

Er is meer aan de hand: scholen omarmen het Unlocking Potential Program; in Skill and Drill leer je in 47 stappen een goede leraar te worden.

The Boston Arts Academy, een school met 420 kinderen naast het stadion van The Red Socks, werkt vanuit de intrinsieke motivatie van de kinderen. Ze willen allemaal muzikant, zanger of danser worden, een artiest zijn. Vakmensen bieden hen een gedegen opleiding met gezamenlijke, maar ook privélessen. De wil om een goede danser te worden is van elk gezicht af te lezen tijdens de balletles. Talloze malen worden de passen geoefend en nog eens en nog eens! Er zijn jongens en meisjes die al een jaar les hebben, maar er zijn er ook die pas een paar weken geleden zijn begonnen. Een gepassioneerde leraar laat zien hoe het kan, hoe het moet en moedigt de leerlingen voortdurend aan om hoger, sneller en gracieuzer de oefeningen te doen. De datum van de dansuitvoering voor de hele school komt dichterbij……

De academische lessen als rekenen en taal zijn ook in het rooster opgenomen. In de rekenles wordt nagedacht waar de $ nu aan uitgegeven worden: huur, gas, licht en water, maar ook aan sparen, ontspanning en de benzine van de auto. De les is er een uit een reeks om te leren over planning en budgettering van inkomsten en uitgaven voor nu, maar zeker ook voor de toekomst.

De school heeft sinds kort een leerlingenraad die zich vandaag over een aantal punten buigt, die leven in de school: is het huidige rooster de best mogelijke optie of hebben we verbeterpunten? Wat te doen met medeleerlingen die de klas of de schoolomgeving hebben verstoord? In ieder geval moeten ze iets teruggeven aan de school/ klas daarvoor. Hoe doe je dat? Een aantal gaat een cursus daarover volgen buiten de school. De voorzitter van de leerlingen raad heeft dezelfde stem in het bestuur als de directeur van de school. De gelijkwaardigheid die daaruit spreekt is niet vanzelfsprekend, maar wel zeer gewenst door de schoolleiding. ‘Leerlingen doen er toe’, is de boodschap. De huidige voorzitter is krachtig in haar betoog, duidelijk in haar voorstellen en vastberaden in haar optreden: van haar kunnen veel volwassenen het voorzitterschap leren.

Leerlingen komen uit de meest arme wijken, getrokken door de goede naam van deze Boston Arts Academy. Doordat ze iemand zijn( I’m an artist) wordt hun gevoel van trots, van zelfrespect naar voren gehaald. Iedereen weet dat studeren in de VS ook een kwestie van heel veel geld is, maar: ‘ik laat mij mijn dromen niet afnemen’, zegt een jongen uit een zeer arme wijk gedecideerd. ‘Ik ga ervoor en ik weet dat het mij gaat lukken’.

We volgen een seminar over hoe je je het beste kunt presenteren. Die vaardigheid kun je immers als artiest wel gebruiken. De les is wederom interactief van begin tot eind. De leraar stelt met de leerlingen samen een aantal regels op waar je je het beste aan kunt houden: een open lichaamstaal uitstralen, geschikte kleding, niet schreeuwen en als je een vraag krijgt die je niet goed kunt beantwoorden aangeven dat je daar later op terug komt. Daarna wordt in tweetallen geoefend met als doel je sterke en zwakke punten daarin te leren kennen. Een leerling presenteert een verhaal, de andere geeft feedback en dan wordt gewisseld. Tenslotte geven ze elkaar een korte reflectie over hun werk.

Die samenwerking is maar een facet van de gemeenschap die Boston Arts Academy heet. Met name de sterke relaties die gevoeld worden tussen hen en de leraren en de wil om die artiest te worden genereert een enorme betrokkenheid van elke leerling. Ik heb geen moment gezien dat ze niet opletten, niet geïnteresseerd zijn, naar buiten kijken. Die focus en passie voel ik tot in elke vezel en blijft altijd verbonden met deze school.


Center of Collaborative Education

We zijn op bezoek bij het Center of Collaborative Education (CCE) in Boston, vergelijkbaar met organisaties als het KPC, APS of CPS. De CCE is ontstaan uit het netwerk van autonome scholen. Leraren in autonome scholen hebben een sterke stem in, voelen eigenaarschap van en ontwikkelen eigen initiatieven voor de agenda van de professionele ontwikkeling, de verdeling van het budget en het curriculum. CCE ondersteunt deze gesprekken en biedt hulp bij het overzicht op het groter geheel. Deze scholen hebben, i.t.t.t. public schools, zelf alles te zeggen over de bemensing van de staf, het budget, het curriculum en assessments, governance en het rooster.

Behalve autonome scholen zijn er ook charter schools, waar veel over te doen is in dit land. Een charterschool wordt van buitenaf opgericht als antwoord op het algemeen slechte Amerikaanse onderwijs. Ze zijn vanaf 1995 te vinden in het land. Leraren die op een charterschool werken zijn geen lid van een vakbond en verdienen minder dan een leraar op een public school.  Een pilotschool is weer het antwoord van het district op het ontstaan van charter schools. Het blijft een verwarrend geheel voor mij!

Nadat we het aanbod en werkveld van de CEE verder hebben verkend komen we te praten over equity, een begrip dat in veel scholen speelt. Daarbij gaat het om acties in de scholen om gelijkwaardigheid en sociale rechtvaardigheid te realiseren voor elke leerling in de school:  Ieder kind moet toegang kunnen hebben tot elke school en de basic voorwaarden moet op elke school gerealiseerd zijn: toiletten en schoon drinkwater. Dat is niet vanzelfsprekend in de VS en ook niet in Boston!! Daarnaast moet uiteraard het curriculum voor elke leerling toegankelijk zijn en daarmee rekening houden met culturele en taalniveau verschillen.

Fall Forum 2012: Conversation Among Friends

The Fall Forum is  de jaarlijkse conferentie van de Coalition of Essential Schools met keynote speakers, forumgesprekken en dag lange sessies, o.a. over

"Building student motivation"
"The common principles: 21th century schools"
"Teaching students to ask their own questions".

Daarin werken Amerikaanse en hun belangstellende Nederlandse collegea met elkaar samen.

Met een mooi theaterstuk van leerlingen van The Boston Arts Academy start de tweede dag van het congres van de Coalition of Essential Schools. Een gevarieerd aanbod van workshops en seminars staan garant voor een Conversation Among Friends, het thema van dit jaar. De deelnemers van deze reis kiezen vier workshops uit en verspreiden zich over het terrein en vier gebouwen. Zelf stort ik mij in de Amerikaanse versie van intervisie. De deelnemers delen hun vragen over het werk. En die zijn interessant voor mij. Even later volg ik het gesprek tussen schoolleiders over de vraag hoe zij in deze stressvolle test tijden de uitgangspunten in hun scholen levend houden. Zeer boeiend hoe zij elke keer weer de leerlingen/studenten als basis voor hun werk benoemen.

Een workshop over ondernemerschap werkt bij mij aanstekelijk. Studenten schrijven zich voor deze cursus in en krijgen les over alles wat met ondernemerschap te maken heeft. Deze lessen worden verzorgd door de docent zelf of gastdocenten die zelf ondernemer zijn. De studenten schrijven een businessplan en degene die kans van slagen hebben krijgen naast $ 1000 van de community om te investeren ook een eigen kantoor in de school. Het is hun kans om uit de armoede te ontsnappen. Wanneer het bedrijf begint te lopen betalen de studenten het geld in delen terug of doen iets anders terug voor de community. Vele geslaagde voorbeelden worden genoemd. Een daarvan is aanwezig en ik ken hem,  want vlak voor deze workshop kocht ik bij hem een armband , waarvan een deel van de opbrengsten naar ontwikkelingslanden wordt gestuurd.

Het congres kent een waardige afsluiting met een optreden van een verhalenverteller, tevens zanger. Een waardige afsluiting van deze Fall Forum 2012, die in ieder geval volgend jaar ook weer wordt gehouden en  naar alle waarschijnlijkheid in San Francisco.

Wil je ook mee? Houd het nieuws daarover op o.a. deze website in de gaten!!!

Tekst en foto's: Rikie van Blijswijk, mede-oprichter van De Leerschool