Paul de Blot: 'Wat je kunt doen om zijnskracht te ontwikkelen? Ga spelen met die kinderen!'

30 mei 2015

Een evenwichtige opvoeding? Die kent twee pijlers, zei Paul de Blot, in 2015, toen als honorair hoogleraar Spiritualiteit verbonden aan de Business Universiteit Nyenrode. Een kind moet leren om samen te werken met zijn naaste omgeving, zoals vriendjes en gezinsleden. Tegelijk moet het de kans krijgen een sterke innerlijke kracht te ontwikkelen. 'De belangrijkste manier om beide te ontwikkelen is door te spelen en de verwondering te ervaren over wat het ontdekt. Op die manier leert het kind anderen en zichzelf het beste kennen.' Beyke Goris was aanwezig bij de lezing die De Blot - inmiddels overleden - destijds hield bij de opening van het Kenniscentrum Verrijkend Onderwijs  in Loenen. Dit is haar verhaal.

De Blot zat in de oorlog zelf vijf jaar lang in een concentratiekamp in Indonesië. Later werkte hij met politieke gevangenen, asielzoekers en adoptiekinderen in diverse landen. Via zijn werk ontdekte hij dat het eerste levensjaar essentieel is voor ieder mens. “In dit jaar wordt de spirituele kracht ontwikkeld, die de voorwaarde vormt voor een gezond en gelukkig leven. Het liefst bij de eigen ouders, maar in ieder geval in een heel veilige, geborgen omgeving.” Daar ligt de basis om vriendschappen en persoonlijke relaties aan te gaan en samen te willen werken.

Zingend rekenen
In zijn visie is verstandelijke kennis slechts voor 10% van belang voor een mens. 'Verder bestaat hij uit 30% relatiekracht en maar liefst 60% aan zijnskracht. Wat je kunt doen om die zijnskracht te ontwikkelen? Ga spelen met die kinderen!' Als leerkracht zag hij dat kinderen geen sommen wilden maken, maar de liedjes die hij verzon voor elke som onthielden ze allemaal. In zingen hadden ze namelijk wel plezier. 'En wat je leuk vindt om te doen, ervaar je als zinvol. Dan komt het cognitieve stuk als vanzelf aan de orde.'

In opstand
Helaas is voor spelenderwijs leren geen tijd meer. De Cito-toets richt zich puur op die 10% verstandelijke kennis en verwaarloost de overige 90%. De klassen zijn te groot en ongeveer elk nieuw kabinet wil weer een nieuw onderwijssysteem. 'Voor de ontwikkeling van eigen talenten is geen tijd meer, dat kost te veel geld. Samen studeren, zoals wij vroeger met repetitors deden op de universiteit, gebeurt allang niet meer.' Geen wonder dat kinderen uitvallen op de basisschool en studenten in opstand komen door al die indoctrinatie van bovenaf, vindt hij.

Heb plezier!
Hoe kunnen we onze kinderen begeleiden in het ontwikkelen van hun zijnskracht? 'Heb vooral plezier in wat je zelf doet,' raadt De Blot met nadruk aan. 'Alleen iets doen omdat het moet is geen inspirerend voorbeeld voor hen.' En uiteindelijk gaat het om plezier hebben in het leven: dáárin vinden we onze zingeving. Met twinkelende ogen: 'In de Bijbel staat in het scheppingsverhaal ‘…en God zag dat het goed was.’ Maar eigenlijk klopt die vertaling niet. Als je de oorspronkelijke tekst leest staat er ‘…en God had er plezier in.’ Dat mogen wij als mensen ook hebben!'

Beyke Goris is schrijftster, redcteur en was tot 2020 o.a. hoofdredacteur van het Verus-magazine Op Adem.