'Ik denk dat Jeroen en Sirag zich buitengesloten voelen, juf'

11 juli 2015

Het schoolkamp komt eraan. De spanning loopt op. Natascha Leffers - leraar biologie en Nederlands op op de MAVO Schravenlant XL in Schiedam - merkt het aan alles. De afgelopen week is haar les voortdurend onderbroken met vragen. Als Natascha zegt dat ze graag één regel met haar leerlingen wil afspreken voor de hele kampweek, roept Rivano: 'Behandel anderen zoals jezelf behandeld wilt worden!'  Haar column: 'We gaan een vermoeiende week tegemoet. Maar ook een week van ‘ons statement’ en ‘niet buitensluiten’. Mijn klas is TOP!'

Schoolkamp. Ik ben enigszins verrast dat deze stoere kinderen zo onzeker zijn en tegelijkertijd blij dat ze hun vragen aan me durven stellen.  Ik laat het maar gebeuren. Meegaan op kamp is in mijn klas niet een vanzelfsprekend iets en heeft me al heel wat hoofdbrekens bezorgd. Geduldig beantwoord ik de vragen die naar boven komen. Van  ’s nachts naar het toilet moeten, tot wanneer ze mogen douchen. Vond ik dit vroeger ook zo spannend?  Later die week wil ik met de klas even een regel doornemen voor het kamp. Eén regel, waaraan iedereen gehouden zal worden. Geen twee, drie of tien regels… nee, slechts één, want kamp moet vooral een feestje worden.

Als ik zeg dat ik graag één regel met ze wil afspreken voor de hele kampweek roept Rivano:

“Behandel anderen zoals jezelf behandeld wilt worden!”.
“Ja, inderdaad”, zegt een ander.

Een glimlach glijdt over mijn gezicht. Ik vind het super! Doe gewoon normaal, dat is wat ik van je verwacht, en daar kunnen we Rivano’s regel voor gebruiken. Toch?!

Ik denk aan de laatste bijeenkomst Pedagogische Tact,waarin werd gevraagd in hoeverre ik mijn statement met de klas had gedeeld en of het statement ‘leeft’. Ik heb me afgevraagd hoe ik dit moest peilen, en nu komt het antwoord. Spontaan. ‘Behandel een ander zoals je zelf behandeld wilt worden’ is wat ik al vanaf het begin van het jaar bij mijn klas benoem. In gesprekken na een ‘foutje’, vraag ik de leerling of hij/zij het prettig zou vinden als de ander hetzelfde zou doen bij hen. Of bij iemand van de familie. Het is fijn om te horen dat ze daar wel mee bezig zijn, dat het is geland.

In de week die volgt ontstaat een tweede mooie kans om met Pedagogische Tact bezig te zijn. Er moet een kamerindeling worden gemaakt. De meisjes hebben het al geregeld, allemaal bij elkaar. De jongens moeten zich nog intekenen op een lijst. Op maandag zie ik de lijst en ontdek ik dat twee van mijn jongens er niet op staan. Jammer! Dit gaat niet helemaal zoals ik het bedacht had, gevalletje buitensluiten. En laat dat nou net zijn wat we niet meer zouden doen.

Hier wil ik iets mee, dus aan het eind van mijn les, net voor de pauze, schrijf ik acht namen op het bord. Alleen maar jongens. Er ontstaat wat commotie. Ze vragen elkaar wie wat heeft gedaan, maar niemand heeft zich misdragen, dus niemand voelt zich aangesproken.

Als de rest van de klas weg is, vraag ik wat ze opvalt als ze rondkijken. “Jeroen en Sirag zijn ook jongens en zij zitten er niet bij juf.” Scherp opgemerkt.
Als ik vraag hoe zij denken dat dat komt, antwoordt Dewey: “We hebben hen niet op de lijst van de kamers gezet vrijdag. Maar juf, er zijn in die kamer maar acht bedden en ze pasten er niet meer bij!” Rivano vult aan: “Jeroen was er vrijdag niet en ik ben hem gewoon vergeten. Ik heb er niet aan gedacht.”

Ik vraag hoe het voor die twee jongens moet zijn om niet op die lijst te staan, en dan komen de juiste woorden er spontaan uit. “Ik denk wel dat zij zich buitengesloten voelen, juf.” Er wordt instemmend geknikt als ik zeg dat dat niet zo’n fijn gevoel moet zijn, en dat we daar afspraken over hadden gemaakt. Een aantal hoofden zakken omlaag, anderen kijken schuldbewust.

Kom eens met een oplossing, zeg ik. “Sorry zeggen.” Prima! En verder? “Luchtbedden mee, of met de hele groep naar een grotere kamer juf!”. Probleem opgelost!

Morgen vertrekken we…
We gaan een vermoeiende week tegemoet. Maar ook een week van ‘ons statement’ en ‘niet buitensluiten’. Mijn klas is TOP!

Natascha Leffers is docente Biologie en Nederlands op de MAVO Schravenlant XL in Schiedam en volgde het traject Pedagogische Tact.