'Hoe creëer ik stille colonne, zodat muren van mijn lokaal steeds meer richting voordeur komen te staan?'

20 maart 2013

Rob Bekker beleeft de manifestatiedag Leraren met Lef in Amsterdam op geheel eigen wijze. Als afwezige coach van een meidenvoetbalteam, als langstzittende docent (27 jaar) op de enige school in Nederland die geen naam heeft; als student van het toptraject Pedagogische Tact, als gesprekspartner van andere leraren in Pakhuis de Zwijger en en als vader die moet leven met het feit dat zijn zoon niet meer naar school kan. Zijn verhaal, vol eigenheid en verbinding: 'Hoe creëer ik  een ‘stille colonne’, zodat de muren van mijn lokaal steeds verder richting voordeur van de school komen te staan?'

Zaterdagmiddag 9 maart liep ik door de regen van Amsterdam Centraal naar het pakhuis De Zwijger voor gesprekken over goed onderwijs. Ik had daarvoor mijn meidenvoetbalteam een keer in handen van de twee andere coaches gelaten. Op het juiste moment een stapje opzij doen, daar groeit een ander vaak van. Langs het IJ is het mooi, water waar water in valt, wijds zicht. De mogelijkheid om in mijn eigen ritme vooruit met stappen opzij en achterwaarts naar mijn bestemming te gaan; te horen of er ook iets klinkt …. daar waar geen mensen zijn.

In De Zwijger gonsde het al. Bij binnenkomst mocht ik langs de ingang voor de ‘brengers’, in de wetenschap dat er voor mij ook genoeg te ‘halen’ zal zijn. Voordat ik mijn tas opende had ik het eerste mooie beeld en een boektip al ontvangen van oud studiegenoot Koos Schadee, nu bestuurslid van de LML: 'Zorg dat je in de hangmat van je zekerheid komt' had hij gehaald bij Arnold Cornelisse, in De logica van het gevoel. Acht jaar geleden begonnen we aan de HU tegelijk met Ecologische Pedagogiek –die master rondde ik in 2009 af. Daarna heb ik vele malen de vraag onbeantwoord gelaten ‘wat dat dan is’; meestal lok ik uit dat mensen zelf beginnen te tasten naar een definiëring. Zolang ik dat niet hoef te doen, blijft het begrip vloeiend.

Sindsdien ben ik steeds op zoek naar kenniskringen waarin ik kan halen en brengen  en in interactie leren. Niet eens om beter te worden, gewoon om goed te blijven en omdat het energie geeft, omdat er muziek in zit. Daarom was in 2012 het toptraject Pedagogische Tact (“Wat is dat?”) een volgende logische stap na de Kenniskring Knaplastig waar we van 2009 tot 2012 met mensen van het APS en uit diverse onderwijs- en opvoedingsinstituten (bespraken en) toonden hoe we als ‘frontliniewerkers’ (konden) omgaan met gedragslastige leerlingen.

Ik spreek ook kort met de voorvorige bestuurs-voorzitter van NUOVO, Ria Sluiter, die vandaag hier actief is voor SAZ. Van baan naar baan, niks voor mij. Ik blijf waar ik ben, dat is op de enige school in Nederland die geen naam heeft; de Internationale Schakel-klassen in Utrecht.  Sinds  het in zwang is geraakt om onze school ‘het ISK’ te noemen, maak ik er voor de duidelijkheid maar meteen ‘het Ithaka’ van, want dan geeft de naam aan wat [ik denk dat] wij [dienen te] doen: de reis is belangrijker dan de aankomst, de bestemming is enkel een aanleiding om te gaan bewegen.

Daarom hoefde ik er niet lang over na te denken of ik als LMT (Leraar met Tact) deel zou nemen aan deze manifestatie bij de LML (Leraren met Lef). Ik weet het nog niet allemaal, maar ik ben er nieuwsgierig naar, ook na 27 jaar tast ik door naar ….

In de zaal op de tweede verdieping waar een jong duo de dag opent, waar een spreekstalmeester laat horen dat voor hem een stap naar de televisie eenvoudig te maken is, spreken in wisselende samenstellingen vele mensen uit het onderwijs met elkaar. Op de rij waar ik met een aantal LMT-ers zit, wordt het al snel onrustig. Mijn indruk is dat de LML meer haast, maar minder tempo hebben dan de LMT; wij raken terwijl het plenaire programma nog in volle gang is met elkaar al in gesprek over de opgegooide balletjes. Waar ik ga, draag ik een pen en een boekje mee & wat ik wilde bewaren van ‘oren en ogen wijd open’ volgt hier -->

“De mate waarin leraren van elkaar leren bepaalt de kwaliteit van onze school, van ons onderwijs” citeert iemand op het podium een onderzoek.

“De basis van leren is luisteren; en dat is niet zo moeilijk”, zegt ‘onze Ellen’ zoals ze op de achterste rij bij de Leraren Met Tact heet. Ik dwaal weg in een verkenning over kijken & iets zien; ik maak gedachten-sprongen over ontkoppelingen buiten mijn werk. “Je maakt je kwetsbaarheid professioneel” wekt me uit mijn dagdroom over ‘ideeën doen’. Een leraar in opleiding noemt als kracht van zijn hogeschool dat je daar komt tot: uit jezelf deze dingen doen en niet omdat een andere ik wil dat ik dat doe.

Het begrip ‘tijd’ is al een paar keer langsgekomen; als de leraren de bron van de kwaliteit zijn, geef leraren dan tijd of leer ze om tijd te maken. Tegelijkertijd wordt hier en nu in deze zaal impliciet een beeld van ‘ tijd’ geschetst dat me de adem beneemt. Ik geef mijn recht om te luisteren niet uit handen aan luchtpostmoderne jakkeraars die LEF definiëren als de L van goed Luisteren, de E van Echt aansluiten bij het individu en de F van goed Fabuleren. Doe mij maar de bedachtzaamheid van het Driebergse bos waar we als LMT-ers reflecteren en elkaar feedforward geven op: de goede dingen doen, op het juiste moment, ook in de ogen van het kind.

Het podium is in onze eigen school, daarover fluister ik met buurvrouw Kim. Hoe creëer ik daar een ‘stille colonne’, zodat de muren van mijn lokaal steeds verder richting voordeur van de school komen te staan? We spreken af dat we hierover [SCIDS] met elkaar in gesprek blijven. Voordeur? Schoolplein! Hier zou ‘geen tijd’ voor zijn, vanwege allerhande veranderingen in de school? Deconstrueer het begrip ‘reorganisatie’ en pel het begrip ‘geen tijd’ af.

Kwik: “Daar hebben we geen tijd voor.”

Kwek: “Dan is het niet belangrijk.”

Kwak: “Dan is het blijkbaar belangarm.”

Ik wil de goede dingen doen; wiens goede dingen? Ik wil graag de kans om ….
Op mijn school krijg ik als langstlopende mannelijke collega heel veel kansen om te zien wat anderen doen, om aan anderen te laten zien hoe ik dans met de gezellen in mijn lokaal. Die hebben de afgelopen maanden de kans gekregen om onder professionele begeleiding een documentaire over hun eigen leven te maken, die op 8 maart in voorvertoning is gegaan. 21 juni is Ik ben hier in de Stadsschouwburg Utrecht in een zaal voor 800 mensen te zien.

Wie van hen kan ik meenemen in een Stille Colonne In De School?

Wat dit met de tweede landelijke manifestatie van de Leraren Met Lef te maken heeft: wat ik zie en hoor prikkelt mijn fantasie en mijn composthoop met onuitgewerkte gedachten waarvoor ik nog geen tijd maakte. Het is goed toeven in het pakhuis. Enerzijds is er dj Rein die bij mijn vrouw op UniC in Utrecht zit, anderzijds is er de minister die vindt dat je met een leraar moet willen trouwen. Wij bedienen haar thuis al sinds 14 februari 1996 dagelijks op haar wenken.

Wat er op de vijfde verdieping rond onze LMT-stand gebeurde, is al voorbeeldig beschreven door Bas en Silvie, twee van mijn dertien Pedagogisch Tact Reisgroepgenoten.

Rob H. Bekker, taalarbeider

(In de trein naar huis weer heel andere gedachten:

Ontkoppelingen Maarssen en Vleuten.

Wanneer ik besluit
dat ik voor verbinding zorg; dat ik niet ontkoppel [Driebergen, 07-02-2013];
dat ik het met mijn collega’s eens word over wat belangrijk is [Utrecht, 2011];
dat ik enkel belangrijke dingen meet;
dat ik nooit meer meetbare dingen belangrijk verklaar vanwege de (verder belangarme) meetbaarheid;

dan is het pijnlijk om als voetbalteamcoach te moeten leven met een speelster die door de KNVB voor vijf bindende wedstrijden wordt geschorst [Maarssen, 10-03-2013];  dan is het pijnlijk om als vader te moeten leven met het feit dat je zoon niet meer naar school [Vleuten, 06-01-2013] kan, overprikkeld door jarenlang niet krijgen (en ook niet weten hoe te vragen om) wat hij nodig heeft. Geen klasgenoot stuurde een kaartje; mogelijk zit zoon daar ook niet op te wachten, maar dat is een andere kant van het ontkoppel-verhaal.)