Roger Standaert

em. hoogleraar Comparatieve pedagogiek in Gent

Roger Standaert is emeritus hoogleraar in de comparatieve pedagogiek aan de Universiteit van Gent (tot 2011) en voormalig topambtenaar op het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming.  Hij schreef een aantal boeken waaronder De becijferde school (2014) waarin hij indringende vragen stelt over het omgaan met cijfers en indicatoren. Voor de opkomende technocratische manier van denken biedt hij een alternatief, een pedagogische kijk op meten in het onderwijs dat jongeren moet helpen om hun talenten zo goed mogelijk te ontplooien, terwijl overbodige mislukkingen worden vermeden. De cijfercultus behoort plaats te maken voor een cijfercultuur. Toetsen zijn belangrijk, maar we moeten er geen cultus van maken.

Volgens Standaert zijn cijfers en metingen allerminst neutrale boodschappen. Ze verhullen vaak de werkelijkheid die erachter schuilgaat. Je kunt immers vragen stellen over ‘wat’ gemeten wordt en wat niet. Ook ‘waarom’ en niet in het minst ‘hoe’ gemeten wordt. Het optimisme, dat we alles kunnen becijferen en meten, is vaak bovenmaats. Dat geldt evenzeer voor het meten van de kwaliteit van scholen en zelfs van de kwaliteit van het onderwijs in een land.

In een interview heeft Standaert eens gezegd: “In Nederland sturen jullie het onderwijs aan met toetsen, wij in Vlaanderen geven sturing via doelstellingen”. Vlaanderen kent geen centraal verplicht eindexamen. De examens worden door docenten gemaakt en afgenomen. De docenten moeten alleen zorgen dat de eindtermen, die anders dan in Nederland, voor alle vakken concreet zijn omschreven, verwerkt worden. Dit wordt …. kijken. Scholen worden daartoe ondersteund door een georganiseerde pedagogische begeleiding. De verplichte klassenraad (de groep leraren die betrokken zijn) bepaalt de eindbeoordeling. “In Vlaanderen vertrouwen we de leraar”, aldus Standaert.

Standaerts opvattingen kunnen dienen als basis voor gesprekken over toetsing.