'Die verlegen, bedachtzame kinderen van mij zetten intussen grote, dappere stappen. Alle vier.'

21 november 2016

Als ouder van vier kinderen (nu allemaal in de twintig) heeft Jacob-Jan Voerman goed mee kunnen kijken in de scholen. Dit blog gaat over de basisschool. Al zijn vier kinderen waren van het verlegen, kat-uit-de-boom-kijk soort. Ze waren ook van het bedachtzame soort. Niet meteen een mening of oordeel klaar, altijd een slag om de arm houden, want je weet maar nooit. Maar intussen zetten die verlegen kinderen van hem grote, dappere stappen. Ze durven het leven aan. Zijn blog: 'De weerbaarheid-lessen uit de basisschooltijd waren niet verkeerd. Maar waar ze meer aan gehad hebben, is dat er een leerkracht was die ze zag. Voor alle vier.'

Bij al mijn kinderen deed de schoolvragenlijst de alarmbellen rinkelen.

Op de vraag of ze geliefd waren in de klas konden ze niet voluit ja roepen, ook al hadden ze best vriendjes en vriendinnetjes. Zelfs op de vraag over hoe de leraar over ze dacht, antwoordden ze voorzichtig. Ze deden het goed in de klas, maar dat was toch normaal? Ze waren niet zo van het vergelijken. En ja, de leraar deed heel aardig tegen ze, maar leraren waren er toch om aardig te zijn? Dat was toch niet omdat zij zelf zulke leuke kinderen waren? Ik vermoed dat hun weigering om stellig te antwoorden niet uitsluitend te wijten was aan verminderde eigenwaarde.

Toch was het helemaal niet verkeerd dat ze met een groepje een weerbaarheidstraining kregen. Ze vonden het leuk om te doen. Ze werden er niet op stel en sprong weerbaarder van, maar het heeft ze wel even lucht gegeven. Gelukkig voelden ze zich niet door dat aparte groepje  in een uitzonderingspositie geplaatst. Ik vermoed dat dit ook te danken is aan de sfeer op school, waarvoor hulde.

Maar waar ze meer aan gehad hebben is dat er voor allemaal een leerkracht was die ze zag. Vooral mijn oudste zoon heeft geluk gehad. Die heeft zowel in de onderbouw, middenbouw als bovenbouw een klik met zijn leerkracht gehad. Drie keer een man, dat is op zich al bijzonder. Leraren die zijn bijzondere vorm van humor snapten, en hem daarin aanmoedigden, samen soms geheime grapjes hebben. Mijn zoon voelde zich helemaal gezien, en durfde uiteindelijk in maandvieringen meer dan de meeste van zijn klasgenoten.

De tweede, een dochter, had het minder nodig. Ze gleed makkelijk mee in het kielzog van de oudste. En toch, toen ze een moment van onzekerheid voelde in de bovenbouw, omdat een hartsvriendin verhuisde, was er ook voor haar een leerkracht waar ze zich aan op kon trekken. In dit geval juist een juf die veel kalmte uitstraalde, als een baken in de woelige golven.

De derde, ook een dochter, heeft het het moeilijkst gehad. Dezelfde 'aparte' kijk op zaken, maar niet de flair en de humor om de omgang te versoepelen. Zij miste de klik. De aandacht ging vaker uit naar wat niet goed ging. Concentratieproblemen. Maar ook hier, in de bovenbouw, een juf die zeker wist dat er meer in zat dan het schooladvies dat door een andere juf toch wat aan de voorzichtige kant werd ingeschat. Aan dat vertrouwen heeft mijn derde zich op kunnen trekken.

De laatste, weer een dochter, kreeg het pas moeilijk toen ze met een groep zeer dominante jongens in een klas kwam. Haar houvast was een leraar die zag hoe leergierig ze was, en haar daar in aanmoedigde. Toen de dominante jongens doorschoven (ze zaten in combinatieklassen), bloeide ook deze laatste dochter helemaal op.

Die verlegen kinderen van mij zetten intussen grote, dappere stappen. Ze durven het leven aan. Dat ze daar gekomen zijn heeft meer aan de leraren gelegen, dan aan de weerbaarheidlessen. En bij elk kind was het een andere leraar. Juist daarom is het denk ik zo belangrijk dat elke leraar zijn eigen stijl van lesgeven ontwikkeld. Daarom is het helemaal niet verkeerd als een kind meerdere leraren ziet. Of dat nu door parttime leerkrachten is, of door het schoolsysteem.

Niet dat die weerbaarheidsklas overbodig is. Nee ik zou er zelfs voor pleiten om dat meer te doen. Waarom niet ook een klas voor dominante kinderen? Dominant gedrag en pestgedrag is toch alleen maar een andere uitingsvorm van dezelfde onzekerheid? Zeker voor mijn jongste dochter had dat enorm geholpen. Want ondanks die fijne leraar heeft ze toch een minder fijn jaar gehad.

Jacob Jan Voerman is leerkracht op de democratische basisschool De Vallei. Meer verhalen van Jacob Jan vind je op zijn eigen blog.