'Pap,' zei ik jaren geleden eens tegen mijn vader, 'hoe voelt het eigenlijk om ouder te worden?'

'Ach, kind. Je ziet jezelf in de spiegel, met die ouwe kop en je weet: "dat ben ik". Maar vanbinnen is het heel anders. Daar merk je er niet zoveel van en voelt het niet anders dan vroeger.'

Ik denk vaak aan deze uitspraak terug, want nu ik zelf de 60 ben gepasseerd, deel ik die ervaring met mijn, inmiddels overleden, vader. Wij scheelden maar 23 jaar; hij behoorde tot de jonge ouders die onder arbeiders van zijn generatie veel voorkwamen. Ook in dat opzicht delen mijn ouders en ik een ervaring want ik kreeg mijn enige zoon op 21-jarige leeftijd.

Kort na mijn 50ste verjaardag werd ik Oma van zijn oudste dochter. Een paar jaar voor haar geboorte ruilde ik mijn academische carrière in om als leerkracht verder te gaan. Met een graad in de pedagogiek, een akte voor speciaal onderwijs, een 'op maat gesneden' Pabo-opleiding, en vooral met een passie voor werken met kinderen, stortte ik me op mijn nieuwe loopbaan. Ik genoot en zoog me als een spons vol met kennis en ervaringen op didactische en pedagogisch terrein, schreef projecten en deelde die via internet met andere leraren. In vakanties verzamelde ik lesmaterialen, maakte hulpmiddelen en bedacht werkvormen.

De school bood veel ruimte voor experimenteren, onder meer met ontwikkelingsgericht werken en lessenintegratie en ik sprong vol overgave in dat 'gat'. Ik specialiseerde me in hoog tempo als leerkracht van groep 3, ontwikkelde observatievermogen en een scherpe opmerkingsgave als het om kinderen met speciale (leer-)behoeften ging. De ambulant begeleider die onze school regelmatig bezocht, vroeg bij elk bezoek of ik al bereid was over te stappen naar het speciaal onderwijs.Ondertussen passeerde ik de 50 en vertelde de klas in juni dat ik oma zou worden. Het was een prachtig onderwijsleermoment. De hele klas boog zich over de vraag of een oma juf kon zijn en of een juf wel oma kon worden. Nadat de kinderen die nog niet zo bekwaam waren in het Nederlands de juiste term in hun eigen taal hadden ont-dekt en de kinderen die het begrip 'grootouder' inhoudelijk nog niet goed konden plaatsen - het idee dat juf zwanger was konden loslaten - was de conclusie dat ik gerust oma kon worden en juf kon blijven. Met deze groep maakte ik de overstap naar juf van groep 4. Toen de baby geboren was, bekeken zij de foto van de kleine meid en sloten het hoofdstuk. Juf was juf en wat ze nog meer voor titels droeg, dat was voor hen geen onderwerp van gesprek meer.

Enkele jaren later ging ik in het speciaal onderwijs werken, Daar ging de 'training on the job' voort. Weer gaf de passie voor het werk me de vleugels om te leren en verdiepen. Ik koesterde de opleiding die ik als jonge vrouw al kreeg van de leerkrachten op de school voor zeer moeilijk lerende kinderen, waar ik als assistente een aantal jaren had gewerkt. Zij hadden me geleerd om op zoek te gaan naar de 'ingang' van kinderen die niet aan onze standaarden voldoen. Daar had ik ingeprent dat het vooral van belang was om een veilige omgeving te bieden en oprechte, warme betrokkenheid bij de leerlingen te ontwikkelen.
Ik gebruikte al die bagage en de aanvullingen die ik in de praktijk opdeed om mijn competenties uit te breiden dan wel te vergroten.

Schooljaar na schooljaar ging voorbij. Het werk was veeleisend en intensief. Ik paste het ritme van mijn privéleven aan om voldoende energie te hebben om de juf te zijn die ik wil zijn. In januari nam ik een hogere groep over,  waar van een veilig leerklimaat geen sprake was. Hemel, wat genoot ik ervan om met deze klas te werken en wat was het zwaar tegelijkertijd. Om half 8 stapte ik de school binnen en om half 6 's avonds er weer uit. Van 6.30 tot 19.00 was ik van huis en onderweg zowel als thuis wachtte stapels (school-)werk.

Toen de zomer aanbrak, kwam ik tot het inzicht dat mijn energie niet voldoende meer was voor een leven na het werk als ik een eigen klas had. Inmiddels waren er twee kleine meisjes die graag een weekend kwamen logeren en had oma nauwelijks voldoende energie over voor een middagje samen! Met pijn in het hart koos ik voor werken als duo-leerkracht. De werktijdfactor werd naar beneden bijgesteld en privé was er weer meer ruimte. Het was wennen en had zijn eigen charme. Bovendien genoten de kleindochters en oma van oneindig veel weekenden samen spelen, knutselen en schommelen.

Nu gaat de teller in de richting van de 61 en afgelopen week zag ik plotseling mijn eigen Oma in mijn schoenen door de school lopen. De woorden van de mijn vader over de innerlijke beleving en de uiterlijke kenmerken indachtig, begreep ik het onplezierige gevoel dat me op de - nu nog maar twee - schooldagen bekruipt! Deze juf is Oma, een oudere vrouw met kleinkinderen en grijze haren.

Ik besefte hoe jongere collega's mij zien en dat dit ook de reden is dat er minder naar mijn mening en ideeën wordt gevraagd. Deze juf is Oma, grootmoeder, oudere werknemer, iemand die je moeilijk nog bij haar voornaam kunt noemen als je zelf minder dan de helft van haar leeftijd bent.

Het kwartje is - eindelijk - gevallen en dat geeft ruimte. Het brengt begrip voor de manier waarop anderen me zien en met me omgaan en mededogen voor de beroering die dat in mij op kan roepen.
Deze juf is Oma, of liever nog Omeke, omdat dat de naam is die ik van mijn nakomelingen heb gekregen. Deze Oma is voorlopig ook nog juf en zal haar ruime levenservaring en wijsheid gebruiken om kwalitatief goed onderwijs te bieden aan de leerlingen die op haar pad komen.

Tot de dag dat zij oud genoeg is om met pensioen te gaan en dan terug te blikken op een leerzame loopbaan.