De schoolleider die ik ben: de kracht van kwetsbaarheid

23 mei 2016

Ginny Schoppers is directeur van Basisschool de Zonneboom in Doetinchem. Drie jaar geleden koos zij ervoor, samen met haar team en de ouders, de school te ‘kantelen’ naar een school waar de pedagogiek voorop staat. Kernconcepten zijn leidend in het curriculum. Ginny leidt het proces vanuit haar missie, haar belofte, die ze altijd bij zich heeft. ‘Kwetsbaarheid zit in elke vezel van ons team, van ons proces en in onze organisatie’.

Ik beloof je dat ik alles zal doen wat voor jou nodig is.
Ik beloof je dat ik door zal gaan waar anderen met jou stoppen.
Ik beloof je dat ik datgene zal doen wat voor jou goed is, ook al ga ik daarmee tegen de stroom in.

Ik beloof je dit omdat je ons nodig hebt.
Omdat het voor jou belangrijk is dat wij kunnen vertellen wat jij zegt, niet zegt, laat zien of verstopt.

Ik beloof je dat op De Zonneboom leerkrachten met vuur in hun buik aan het werk gaan.
Dat ik hen daartoe inspireer en hen een tandje harder laat lopen als dat voor jou nodig is.

Ik laat je merken dat ik begrijp wat het is om er niet bij te horen.
Dat ik begrijp dat je geheimen hebt en die niet verteld.
Omdat ik weet waarom je iets niet kunt zeggen en dat ik voel hoe eenzaam dat je kan maken.

Ik zal je vertellen dat er mensen zijn die je willen helpen.
Dat zij dat doen door je een knipoog te geven, een arm om je heen te slaan
of door naar je te luisteren.
Dat zij dat ook doen door gewoon een potje met je te voetballen,
een grapje te maken of te vertellen dat ze zien dat je een nieuwe trui aan hebt.
Ik zal hen vertellen dat je graag gezien wilt worden,
dat je dat misschien niet altijd even handig uit, maar dat je hen nodig hebt om dit te vertalen.

Ik zal hen vertellen dat jij altijd op de eerste plaats komt!
Dat jij er bij hoort, zoals al die anderen, die er ook altijd bij horen.

Ik beloof je dat als ze aan jou komen, ze aan mij komen en dat we dan samen verder vechten.
Ik beloof je dat onze school een veilige plek is en dat op het moment dat dat niet zo is,
we bergen gaan verzetten om dat weer voor elkaar te krijgen!

De afgelopen 4 jaar heb ik samen met mijn team iets moois neer mogen zetten. Midden in de Achterhoek, in een wijk waar veel gebeurt en het vaak lijkt of niets vanzelfsprekend of gewoon is. Waar kinderen uit alle lagen van de bevolking onze school bezoeken, waar botsingen tussen culturen zijn. Maar waar wij ons niet van de wijs laten brengen om toch door te gaan. Om een school neer te zetten waar de pedagogiek voorop staat, waar we aandacht geven aan alle kinderen en waar kinderen mogen leren om samen met en naast elkaar te leven. Mijn missie is voor mij daarin een houvast.

Dit waarmaken is niet altijd even gemakkelijk en het brengt ons in situaties waarbij we flink ons best moeten doen om ons staande te houden. Waar we tegen onszelf en onze beperkingen aan lopen, waar we onszelf tot op het bot leren kennen. Ik weet dat ik veel vraag van mijn team. Niet alleen door een ander concept neer te zetten, maar ook door hen te vragen om zichzelf te ontdekken en te laten zien. Kwetsbaar zijn dus op veel fronten.

Die kwetsbaarheid zit in elke vezel van ons team, van ons proces en in onze organisatie. Zo’n veranderproces van de school is niet alleen een echte worsteling voor je als leraar. Je bent immers alles tegelijk: leraar of directeur, moeder, dochter, vriendin. Het proces in de school verandert je ook als mens. In je school als leraar, in je gezin wordt je een andere moeder, een andere vriend van je vrienden en een andere echtgenoot/partner.

Door kwetsbaarheid een plek in de school te geven zet ik –persoonsontwikkeling- op de agenda. Het gaat dan over wie je bent, waarom je hier bent en dit wil en doet. Door met elkaar te praten weten de anderen wat je beweegt, wat je raakt en wat je nodig hebt. Openheid is in het proces heel belangrijk. Natuurlijk, een stukje ervan is de tijdgeest, maar het is echt onontbeerlijk voor een groep om relaties aan te gaan, omdat je juist zo extreem afhankelijk daarin van elkaar bent. Het helpt om contact te maken met elkaar. Om bij je missie te blijven. Om onafhankelijk te zijn, waar je tegelijkertijd weet dat je oh zo afhankelijk bent van elkaar. Dat je kwetsbaar en krachtig tegelijk kunt zijn. Dat het bij iedereen aankomt op authenticiteit.

Het hele kantelproces is kwetsbaar, omdat het anders wordt en omdat jij anders wordt; omdat je veel doet, maar dat het vooral om ZIJN gaat. Dat je je nek uitsteekt en dat je weet waarom’. Leiding geven in dit kantelproces doe ik vanuit mijn menszijn en daarmee vanuit mijn kwetsbaarheid. ‘Ik wil helpen en de beweegredenen van de mensen kennen, ik wil vanuit de relatie werken om ergens te komen. Leiderschap in een veranderproces  is persoonlijk, menselijk, maar wel heel duidelijk. Dit in tegenstelling tot de hardheid in de wereld. Ik wil mensen laten kijken naar wie ze zijn.

Het is niet altijd gemakkelijk om daarin door te zetten. Wat ik nodig heb zijn mensen om me heen die me voeden, die me feedback geven en steeds weer opnieuw meedenken om de weg die we zijn in gegaan door te zetten. Die me bij tegenwind een steuntje in de rug geven me weer oprapen als ik omval. Die me bevestigen en laten zien welke mooie situaties er ontstaan zijn. Mensen die me laten weten dat ook zij in beweging zijn en dat het onderwijs echt gaat veranderen!

Ik heb ook een team nodig dat er samen met mij voor gaat staan. Een team dat vanuit kwetsbaarheid sterk durft te zijn en elkaar niet in de steek laat of een andere kant op kijkt als het moeilijk wordt.

Ik hoop dat de kinderen die op De Zonneboom zitten later terug kijken op de leerkrachten van De Zonneboom en zeggen: ‘Ze zagen mij zoals ik was en er was altijd wel één van de leerkrachten die wist wat ik nodig had.’ Dat betekent niet dat we alles op kunnen lossen, maar ik hoop dat ik een team neer kan zetten wat zijn stinkende best doet om er volledig voor alle kinderen te zijn! Ook voor dat kwetsbare kind, dat vanuit loyaliteit of onwetendheid niet weet dat het ook anders kan. Juist voor dat kind!

Ginny Schoppers is onderwijskundig leider op basisschool de Zonneboom in Doetinchem. In 2015-2016 is zij deelneemster aan de Coalitie van Hetkind. Meer informatie over de Coalitie vind je hier