Bildung in het onderwijs
Joep Dohmen sprak op donderdagavond 11 januari 2018 – als vierde in de rij van zeven NIVOZ-Onderwijsavonden. De titel van zijn lezing was: Bildung in het onderwijs. Dohmen leverde zijn bijdrage aan een verdere verkenning van het begrip volwassenheid, de betekenis ervan voor onderwijspraktijk – en hij bekeek het begrip ook vanuit een moreel-filosofisch perspectief.
Joep Dohmen (1949) is lector Bildung aan het centrum voor Humanistische Vorming (HVO) en emeritus hoogleraar Wijsgerige en praktijkgerichte Ethiek aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht.
Op deze pagina blikken we terug op de avond.
U vindt hier:
- een verslag van de Onderwijsavond
- een weergave van een interview met Joep Dohmen
- een link naar foto’s van de Onderwijsavond
- en een download-mogelijkheid voor een vierde e-book dat NIVOZ samenstelt rondom de verkenning van het begrip Volwassenheid, deze keer vanuit een moreel-filosofisch perspectief bekeken. Het e-book is gratis beschikbaar.
De zeven Onderwijsavonden van NIVOZ stonden in het schooljaar 2017-2018 in het teken van het begrip Volwassenheid, ons jaarthema. Een verkenning van dat begrip is – denken wij – behulpzaam bij pedagogische vragen en in je dagelijkse onderwijspraktijk. NIVOZ stelde in elke periode een e-book, samen zie link voor eerder edities.
Een inleidende tekst van Joep Dohmen
Joep Dohmen introduceerde zijn lezing op 11 januari als volgt: “Het begrip volwassenheid functioneert in uitlopende contexten als beleid, biologie en ontwikkelingspsychologie. Doorgaans gaat het dan om het bereiken van een bepaalde leeftijd, een groeiproces of om de stadia van een leerproces waarin vaardigheden moeten worden ontwikkeld en conflicten moeten worden verwerkt. Wanneer we willen opvoeden tot volwassenheid, gebruiken we dat begrip bovendien vanuit een moraal-filosofische context. In die zin is volwassenheid een normatief begrip, dat echter zelden expliciet wordt gemaakt en daarom voor conceptuele verwarring en veel handelingsverlegenheid zorgt.
Hier kan de actuele filosofie van de Bildung, opgevat als begeleide zelfvorming, uitkomst brengen. Volwassenheid kan dan worden opgevat als de ideale uitkomst van Bildung in onderwijs en opvoeding. Methodisch gezien gaat het daarin om een integratie van drie filosofische perspectieven: de zelfverwerkelijking van de deugdethiek, de morele autonome van de plichtethiek en de verantwoordelijkheid van de zorgethiek. Volwassenheid is dan die houding van prudentiële en emotionele rijpheid, waarvoor wij in opvoeding en onderwijs de basis scheppen.”
Delen: