‘Ben ik geschrokken? Jazeker. Van het negatieve beeld dat er heerst van deze jonge mensen’

8 mei 2015

Kim Dusch loopt een dagje mee, op een Neue Mittelschule (NMS), in een buitenwijk van Wenen. Ze gaat er per september 2015 werken als docente. ‘Niet schrikken,’ zo klinken er waarschuwingen, ‘je zult het waarschijnlijk superzwaar krijgen.’ Veel docenten vinden deze kinderen ‘deppert’ (Oostenrijks dialect voor dom, stom). Maar Kim ziet vooral nieuwsgierige gezichten, hoort vragen, voelt levenslust. Ze ziet kinderen die gezien en bevestigd willen worden. En ze is ook een beetje bang geworden. ‘Met zulke scherpe vragen van leerlingen zal ik echt goed beslagen ten ijs moeten komen.’ Haar blog.


Een groepje nieuwsgierige leerlingen staat om me heen. Ben u een nieuwe lerares? Komt u op deze school werken? Hoe heet u?

Ik ben op een Neue Mittelschule (NMS) in een buitenwijk van Wenen. De NMS is een school waar kinderen van 10 tot 15 jaar naartoe gaan en het niveau kan worden vergeleken met het VMBO in Nederland. Er zitten veel kinderen met een migratieachtergrond op deze scholen. Mensen hebben lage verwachtingen als het gaat om de toekomstmogelijkheden van deze scholieren. Dit zorgt voor een steeds groter wordende ongelijkheid wat betreft kansen en toekomstperspectief onder Oostenrijkse jongeren (een probleem dat natuurlijk niet alleen in Oostenrijk speelt).

Vanaf september 2015 ga ik als docent op een NMS werken vanuit de organisatie Teach for Austria  Dit Bildungsinitiatief is opgericht om leraren met een speciale missie in de school te sturen, namelijk: het bevorderen van het zelfvertrouwen, eigenwaarde en talenten van deze benadeelde groep scholieren, om uiteindelijk – het doel is idealistisch! – op maatschappelijk niveau volledige gelijkheid te creëren.

Onderwijsverandering van binnenuit. Vandaag loop ik een dagje mee met een collega om alvast een kijkje te nemen in mijn toekomstige werkveld. Ik ben benieuwd. Om me heen word ik gewaarschuwd dat het waarschijnlijk superzwaar zal gaan worden en dat ik niet moet schrikken.

Aan de nieuwsgierige leerlingen, die natuurlijk meteen merken dat er een nieuw gezicht door de gang loopt, leg ik uit dat ik volgend jaar ga beginnen als docent. Ik vraag of ze tips voor me hebben. Wat is volgens hen nou een goede docent? Daar hoeven ze niet lang over na te denken. ‘Een goede docent maakt ons aan het lachen,’ roept een leerlinge. ‘Maar is ook af en toe serieus!’ Een ander zegt: ‘Een docent hier op school zegt altijd dat we best dom zijn en niet zoveel kunnen worden. Dat vind ik niet leuk.’ De collega bij wie ik op bezoek ben bevestigt dit, als ik het haar later vertel. Veel docenten vinden deze kinderen ‘deppert’ (Oostenrijks dialect voor dom, stom).

Ik zie juist helemaal geen depperte kinderen. ik zie nieuwsgierige gezichten, ik hoor vragen, ik voel levenslust. Ik zie kinderen die gezien en bevestigd willen worden. Het laatste uur ben ik te gast in de Migrationsklasse, waarin kinderen zitten die nog niet lang in Oostenrijk zijn. We bespreken het thema Nederland. Van het aantal inwoners (‘zoveel mensen in zó’n klein landje?’) tot typische Nederlandse gerechten (‘maar hoe bak je zulke kleine pannenkoekjes dan?’) tot bekende Nederlanders. Een leerling steekt zijn hand zo hoog mogelijk de lucht in. ‘Robben!’ roept hij. ‘Van Persie!'

Ik vraag of de leerlingen Anne Frank kennen. Niemand kent haar en als ik begin te vertellen wordt het muisstil in de klas. Als het verhaal bezonken is kunnen de kinderen niet stoppen met vragen stellen. Hoe verstop je een huis in een huis? Hoe lang zat ze daar? Wat deed ze de hele dag? Zou ze, als ze nu zou hebben geleefd, hebben kunnen internetten in het Achterhuis? Hoe oud was ze? Waarom moest ze zich eigenlijk verstoppen? Allemaal sleutels tot mooie gesprekken, tot verschillende thema’s. Door de leerlingen zelf aangedragen! Deppert? Echt niet!

Aan het eind van de dag vraag ik mezelf af of de waarschuwingen terecht waren. Ben ik geschrokken? Jazeker. Van het negatieve beeld dat er heerst van deze jonge mensen. De mening die je als docent over je leerlingen hebt, heeft zoveel invloed op hoe zij zichzelf zien. Deze invloed heb je niet alleen met negatieve meningen, maar dus ook met positieve! Daarin ligt volgens mij voor docenten de mogelijkheid tot verandering!

Ik ben blij met mijn nieuwe baan, maar ik ben ook een beetje bang geworden: met zulke scherpe vragen van leerlingen zal ik wel echt goed beslagen ten ijs moeten komen.

Kim Dusch (1985) studeerde Humanistiek (variant: Educatie) aan de Universiteit voor Humanistiek (UvH) en heeft haar eerstegraads lesbevoegdheid als docent Humanistisch Vormingsonderwijs en Levensbeschouwing. Daarnaast is ze kunstenares.