Less is More (2): ‘Wat je doet, doe je goed en je gaat door tot je het beheerst'

28 mei 2013

Less is more. Het  is de tweede van tien 'Common Principles' die op The Essential Schools in de Verenigde Staten als vertrekpunt dienen voor de dagelijkse onderwijspraktijk. In dit filmpje wordt duidelijk  hoe dit principe geïntegreerd is in het handelen van zowel leraar als leerling,  met als doel te komen tot leiderschap en burgerschap. ‘Je hebt het begrepen en doorleefd, of niet’.

Er zijn 1500 Essential Schools in de VS, die zich verenigd hebben in The Coalition of Essential Schools. In elke Essential School leren leerlingen zichzelf, de ander en de wereld om hen heen kennen én verantwoordelijkheid daarvoor te nemen. Dat begint bij leraren die vanuit passie, betrokkenheid en autonomie handelen en leerlingen die leren verantwoordelijkheid  te nemen en relaties aan te gaan met elkaar én met de gemeenschap waarin ze deel van uitmaken. Die relaties zijn gebaseerd op wederzijds vertrouwen en fatsoen. In elke Essential School vormen kleine en grote mensen samen een hechte leer- en leefgemeenschap.

De uitgangspunten (Ten Common Principles) zijn daarin helder en sturend:

1. Learn to use your mind well (klik op link)
   Less is more
   School goals should apply all students
   Personalization
   The student as worker, teacher as coach
   Demonstration of mastery
   A tone of decency and trust
   Commitment to the entire school
   Resources dedicated to teaching and learning
   Democracy and equity

Leraren nodigen de leerlingen uit hun gedachten te bepalen en ideeën te geven om hun leren te versterken en de community te verstevigen. In het rooster wordt weerspiegeld wat daarbij belangrijk is en zijn gezamenlijke ontmoetingen geborgd. Wie in zo’n school rondloopt voelt, ruikt en proeft aan alles dat leerlingen hun talenten en leiderschapskwaliteiten ontwikkelen en verantwoordelijkheid leren nemen voor de wereld om hen heen.

Het tweede uitgangspunt: Less is more

In het filmpje over het principe - Less is more- duurt de instructie van de docent niet meer dan vijf minuten.  Vervolgens doen studenten drie dagen onderzoek over een onderwerp, dat in 20 minuten door de leraar uitgelegd zou kunnen worden. De docent vertelt over haar afweging daarvoor: het te verwachten leereffect ervan is belangrijker dan de tijdswinst. ‘Studenten werken daarna meer vanuit begrip, dan vanuit het geheugen en verwerven betere vaardigheden’. Nog belangrijker: hun betrokkenheid op  het werk groeit, evenals hun autonomie in het oplossen van problemen.



Het is beter om één ding goed te doen dan een heleboel half. Gestreefd wordt naar diepgaande leerervaringen. Leerlingen omarmen in drie maandelijkse thema’s de grote problemen van deze wereld en verwerven daarin diepgaand inzicht. ‘Wat je doet, doe je goed’, is de standaard voor leraren en leerlingen. ‘Je gaat daarmee door tot je het beheerst’, waarvoor tijd wordt genomen.

Verandering van inzicht en opvatting is een essentieel onderdeel van leren. Niet omdat je hebt gefaald, maar omdat je het beste uit jezelf wilt halen. Je krijgt daarvoor alle tijd en support van je docent in de vorm van adequate en relevante feedback.

Zo wordt er  b.v. voor gekozen om van alle oorlogen enkel de Tweede Wereldoorlog diepgaand te behandelen en te bespreken. Niet alleen de feiten en gebeurtenissen, maar vooral de grote vragen staan volop in de aandacht:

• Welke rol speelt macht in de wereldpolitiek?


• Is een  geweldloze wereld mogelijk?


• Welke  invloed heeft onderdrukking op de ontwikkeling van een volk?


• Welke rol speelt angst in oorlogstijd en hoe zou je daar zelf op reageren?

De scholen streven hierbij naar diepgaande leerervaringen en merken dat leerlingen inderdaad doorgaan tot ze het echt begrijpen. Een zesje zegt in dit kader niets. ‘Het kwartje is gevallen’, ‘Je hebt het begrepen en doorleefd, of niet’. Dat is beheersing én meesterschap.

Rikie van Blijswijk organiseert namens De Leerschool elk jaar een studiereis naar drie Essential Schools in Boston, in combinatie met een bezoek aan het jaarlijkse Fall Forum (San Fransisco, 2013). Meer over deelname en programma van deze reis achter deze link.