Nivoz Jaarverslag 2018

8 Leraren moeten worden gesterkt en toegerust in het realiseren van die opdracht. Daartoe moeten zij in staat zijn hun eigen keuzes te maken en hun handelen zelf te legitimeren (emancipatoir). De aandacht moet daarbij met name uitgaan naar de relatie en inter- actie met hun leerlingen. Aan de verantwoordelijkheid, creativiteit en redelijkheid waarover leraren en leerlingen beschikken, wordt in de meeste scholen nog geen recht gedaan. Daar gaan veel energie, motivatie en goede ideeën verloren. Ommeer menswaardig onderwijs te realiseren, willen we niet pleiten voor het loslaten van alle structuren of het breed invoeren van een nieuwe structuur. Immers, als we verplichte vernieuwing op zouden dringen, creëren we slechts nieuwe afhankelijkheden. Om de benodigde ruimte voor eigen keuzes en verantwoorde- lijkheid van leraren én leerlingen te creëren, is het naar ons idee daarom in de eerste plaats nodig om - in klein en groot verband - telkens opnieuw het gesprek te voeren over de bedoeling van onderwijs. Aan de hand van concrete, nabije onderwijspraktijken, zoals die dagelijks plaatsvinden. Leraren zullen met elkaar, en in gesprek met ouders en leerlingen, samen moeten bepalen (binnen de bestaande wettelijke kaders) welk onderwijs ze willen verzorgen en wat ze ermee beogen voor hun leerlingen in de samenleving die we vormen. Daartoe zullen de leraren toegerust moeten zijn. Dat betekent dat ze beschikken over kennis en vaardigheden, dat ze zichzelf kennen, ook in relatie tot anderen, en voortdurend oefenen in het hanteren van hun persoonlijke morele kompas. Op die manier werken ze aan de pedagogische sensitiviteit die nodig is om in de dagelijkse praktijk met leerlingen de juiste keuzes te kunnen maken en die te legitimeren. Daarin zullen ze gesteund moeten worden door schoolleiders, die dit voortdurende oefenen voorleven. De legitimatie die leraren op basis van hun opleiding kunnen geven over de keuzes die ze in hun dagelijkse praktijk maken, zal hun gezag en positie verbeteren. Het wordt duidelijk welke maatschappelijke verantwoordelijkheid ze dragen en hoe bewust ze daarmee omgaan. Het beroep zal uitdagender worden en meer voldoening geven.