‘Ik hoop dat deze coronatijd heeft mogen bijdragen aan het losschudden van systemen en structuren die leraren soms ook echt in zichzelf hebben gebouwd,’ zegt Edith van Montfort, bestuurder van SAAM*.

Op bezoek bij een van de 26 SAAM*-scholen - OBS de Tuimelaar - kijkt zij samen met leraar Bart Vermeulen of er lessen te leren zijn in deze kwetsbare onderwijstijd. Van Montfort en Vermeulen – werkzaam in groep acht - spreken over de urgenties die er waren, over de professionele ruimte die al dan niet is gepakt - door kinderen en leraren - en over de confrontatie die er soms was en dus te overdenken geeft. ‘We hebben meegemaakt dat leerlingen die vastliepen qua resultaten opeens wel vooruitgingen. Dat is eigenlijk treurig, dat ze dus buiten jouw onderwijsplek blijkbaar tot beter leren kwamen. Maar daar moet je iets mee. Het verplicht je om daarover na te denken.’

Bij SAAM* werd er vanaf medio maart snel gehandeld en geschakeld. Van Montfort en Vermeulen komen met allerlei voorbeelden waarmee het contact met leerlingen, ouders en collega’s is gezocht, in een grote variëteit en regelmaat en omdat de kwaliteit van onderwijs nu eenmaal per definitie gemaakt wordt in de verbinding. En – zeggen ze in koor - met online instrumenten en ict-oplossingen kom je een heel eind, maar dat is niet de kern. ‘Ik zit nu bijna 25 jaar in het vak. ik had dus wel zoiets van het lukt me best wel goed om mijn leerlingen aan te sturen, ik schatte dat de zelfstandigheid best wel hoog was, maar dat viel zo tegen. Ik ben er echt van geschrokken. Ik zit zelf nog helemaal niet in die fase dat leerlingen zichzelf wel even aansturen.’

Vermeulen zoekt het bij zichzelf en zijn leerlingen en in het gesprek met zijn collega’s. Hij heeft de moed om zich kwetsbaar op te stellen. En hij denkt breder.  ‘Als je het hebt over kinderen zelfstandig krijgen, autonoom krijgen. Dan moet je misschien het onderwijs dus anders organiseren, de after coronaparty zeg maar. Ik bedoel: blijkbaar creëren we te weinig goede momenten dat kinderen echt op zichzelf zijn aangewezen. Het is altijd ‘kort even iets zelf doen’. Met een opdrachtje of taakje. Maar echt durven loslaten, en even bewust laten vallen, ja, dat ben ik nu wat meer aan het opzoeken.’

Bij SAAM* zijn er al snel gouden regels opgesteld, aan aantal richtingwijzers waarmee het onderwijs door de professionals zelf, op de verschillende scholen, met verschillende concepten en populaties, in een groot palet aan kleuren, verder vormgegeven kan worden.  De speelruimte is groot, maar vrijblijvend is het zeker niet, zegt Edith van Montfort. ‘Ik houd enorm van pionieren, maar ik hou er ook van dat het met kwaliteit gebeurt.’’

Met een overall werkgroep en clusterteams probeert SAAM* de grote vragen te tackelen en in de praktijk klaar te zijn voor de dag van morgen. Flexibiliteit, solidariteit en plezier wegen daarin zwaar. Van Montfort: ‘De verbondenheid in en met de vijf verschillende clusters is erop gericht: we moeten elkaar ook samen optillen. We hebben collega’s en kinderen uitgedaagd en al veel gave dingen gezien. Ik hoop dat ze de professionale ruimte die er letterlijk was, ook echt vasthouden. Op die speelse en onderzoekende houding willen we samen doorgaan.’