Onze legitimatie

Gert Biesta, onder meer NIVOZ-leerstoelhouder aan de Universiteit van Humanistiek, spreekt van 'de noodzaak van een onderwijstheorie in plaats van een leertheorie.' Het gaat niet om leren, ontwikkelen of ontplooien, maar om onderwijzen en vormen. Het gaat er in het onderwijs niet om dát kinderen leren, het gaat erom dat ze iets leren (doel), dat ze het met een bepaald oogmerk (inhoud) leren en dat ze het van iemand (relatie) leren.' Biesta kent drie doeldomeinen in onderwijs: kwalificatie, socialisatie en subjectivering. Klik hier

Max van Manen, die op zijn 25ste Nederland voor Canada verruilde, vond zijn betekenis en kreeg erkenning als hoogleraar in zijn onderzoek in de fenomenologie. Hij zag fenomenologisch schrijven als een vorm van onderzoek bedrijven en een methode om pedagogische kennis en betekenis boven te brengen. Daarnaast werkte hij aan een pedagogische theorievorming. Daartoe vertaalde hij het werk van fenomenologische pedagogen als Langeveld, Buytendijk en Bollnow en begon hij aan een onderzoek naar fenomenen als pedagogische reflectie, bedachtzaamheid en sensitiviteit. Aan zijn werk ontlenen we bij NIVOZ het begrip pedagogische tact. Klik hier.

Luc Stevens en de psychologische basisbehoeften. Als in voldoende mate is voldaan aan de behoefte aan relatie ('anderen waarderen mij en willen met mij omgaan'), aan de behoefte aan autonomie ('ik kan het zelf, hoewel niet altijd alleen') en aan de behoefte aan competentie ('ik geloof en heb plezier in mijn eigen kunnen') is er welbevinden, motivatie, inzet en zin in leren. Wordt dit door opvoeders (ook leraren!) niet genoeg gedaan, dan ontstaan voorspelbaar taakhoudings- en motivatieproblemen op school. Klik hier

Geert Kelchtermans en de betekenis van de professionele biografie. Wie de leraar wil begrijpen luistert naar zijn verhaal. Het is de eenheid van zijn persoonlijke en professionele biografie die bepaalt wie de leraar is en hoe hij optreedt. In het leraarschap kan het ‘wie’ eigenlijk niet zinvol worden gescheiden van het ‘hoe’ en ‘wat’. Klik hier

De Self-Determination Theory (SDT)van de Rochester school van motivatiepsychologen, zoals Richard Ryan en Edward Deci. Hier treffen we de research die leidde tot de bekende drie psychologische basisbehoeften: relatie, competentie en autonomie (meer te lezen in De gemotiveerde leerling – blz 98-113). Klik hier

De attributietheorie, zoals onder andere vertegenwoordigd door Bernhard Weiner en het werk van de Stanford motivatiepsychologe Carol Dweck (meer te lezen in De gemotiveerde leerling – blz 52-79). Klik hier

Over ontwikkeling van gehechtheid, zoals door de Nijmeegse hoogleraar Marianne Riksen Walraven vertegenwoordigd. Klik hier

Het werk van de Leuvense hoogleraar Ferre Laevers rond wat hij noemt perspectief nemen . Klik hier

Het U-model: Otto Scharmer en zijn Theorie U, een concept dat leidt tot een dieper bewustzijn. Van jezelf, van de wereld om je heen en van de dingen die er werkelijk toe doen. 'Open geest, open hart, open wil.' Klik hier.

De positieve psychologie, vertegenwoordigd door Martin Seligman. De positieve psychologie is de stroming die uitgaat van de sterke kanten van de mens en de veronderstelling dat geluk niet het gevolg is van alleen de juiste genen of toeval, maar te vinden is door het identificeren en gebruikmaken van de sterke kanten die iemand al bezit. Klik hier.

Het flow-concept, vertegenwoordigd door Mihaly Csikszentmihalyi. Flow-ervaringen geven positieve energie. Flow is volgens M. Csikszentmihalyi (1990,1997) een ervaring van absorptie in een activiteit, waarbij het zelfbewustzijn verdwijnt, het tijdsbewustzijn verandert en het handelen een waarde in zichzelf heeft. Klik hier.

Jos Kessels over de morele en organisatorische werkelijkheid. Om een betekenisvolle context voor alle betrokkenen te genereren, moeten de deelnemers werkelijk in het gesprek betrokken zijn en een dialoog kunnen voeren. Een nastrevenswaardige gedachte, ook in het onderwijs: leraren en leerlingen als werkelijke gesprekspartners. Klik hier